Breng mij naar het informatiepaneel!
In de nacht van 17 op 18 augustus 1942 zou een grote aanval plaatsvinden waar er voor het eerst gebruik zou worden gemaakt van een nieuw concept. Een zogenaamde ‘Pathfinder Force’ zou het doel markeren, waarna de ‘normale’ bommenwerpers zouden volgen. Vele squadrons rapporteerden echter niet gereed te zijn, waardoor de aanval beperkt was in grootte en daardoor werd uitgevoerd zoals alle voorgaande aanvallen. In totaal stegen 139 geallieerde bommenwerpers op om tussen 00:48 en 02:24 uur doelen in Osnabrück te bombarderen. De Duitse Nachtjagd stuurde zeventien toestellen de lucht in om de bommenwerpers te onderscheppen. Negen hiervan werden naar een Britse bommenwerper geleid.
Een van de squadrons die wel gereed was, was het Poolse RAF 300 (Mazowiecki) Squadron. Dit squadron stuurde zeven Wellington Mk.IV’s op pad richting Osnabrück. Eén hiervan was Wellington Z1409 BH-A, welke om 21:57 uur vanaf vliegbasis RAF Ingham was opgestegen. Aan boord van dit toestel bevonden zich vijf Poolse bemanningsleden die de Poolse strijd maar al te graag naar Duitsland brachten. Dit toestel was één van de 111 bommenwerpers die het doel wisten te vinden en succesvol bombardeerden. De toestellen van het Poolse RAF 300 (Mazowiecki) Squadron bombardeerden het doel rond 00:30 uur.
Een Wellington van het Poolse RAF 300 (Mazowiecki) Squadron met rompcode BH-E wordt bewapend
Het Poolse RAF 300 (Mazowiecki) Squadron was het eerste Poolse squadron binnen Bomber Command en voerde tijdens de oorlog de meeste operationele vluchten uit. Ze leed tevens meer verliezen dan enig ander squadron.
Op de terugweg naderde Wellington Z1409 BH-A de Nederlandse grens. Zonder dat de bemanning het doorhad, werd de Duitse nachtjagerpiloot Oberleutnant Herbert Lütje van 8. Staffel van Nachtjagdgeschwader 1 (8./NJG 1) door de luchtverkeersleider steeds dichter naar de rustig doorvliegende Wellington Z1409 BH-A geleidt. Oberleutnant Herbert Lütje vloog in Messerschmitt Bf 110F-4 G9+AS en was die nacht opgestegen vliegveld Twente.
Zonder waarschuwing werd Wellington Z1409 BH-A en haar bemanning onder vuur genomen door de Duitse nachtjager. Naast dat het toestel in brand raakte, raakte het ook zodanig beschadigd dat de bemanning genoodzaakt was het neerstortende toestel te verlaten. Piloot Izydor J. Konderak wist het toestel zo lang in de lucht te houden waardoor zijn vier bemanningsleden het toestel met hun parachute konden verlaten. Door de wind dreven zij af naar Nederlands grondgebied en werden daar later gevangengenomen.
Opmerkelijk is dat ook verschillende Flak eenheden een “Wellington nabij Emlichheim 01:45 uur” claimden. Deze eenheden waren 2. Reserve/Flak Abteilung 117, 2./schwere Flak Abteilung 531, 3/schwere Flak Abteilung 231, 3./Reserve Flak Abteilung 334, 2./Reserve Flak Abteilung 615 en 1./Reserve Flak Abteilung 163.
Voor meer informatie over de bemanning van Wellington Z1409 BH-A, klik op onderstaande uitvouwbare balk.
Sergeant Izydor Jan Konderak
Izydor Jan Konderak werd geboren op 15 juni 1917 in Michałopol, Radomsko, Polen. In 1938 voltooide hij de opleiding tot onderofficier bij de Poolse luchtmacht. In de Poolse luchtmacht had hij identificatienummer 'P782574'. Toen Duitsland Polen binnenviel, melde hij zich waarschijnlijk bij de Franse luchtmacht, hier zou hij korte tijd gediend kunnen hebben voordat ook Frankrijk viel. Vervolgens voegde hij zich in 1940 bij de Royal Air Force.
Izydor J. Konderak staand tweede van rechts in Blackpool, 3 augustus 1940
Bij de RAF werd Izydor ingedeeld bij RAF 300 Squadron, welke bestond uit Poolse vliegers. Hier vloog hij als piloot en co-piloot van een Vickers Wellington de volgende missies:
-
21 op 22 juli 1942; Duisburg, in Wellington Z1490
-
25 op 26 juli 1942; Duisburg, in Wellington Z1244 (tijdens een missie naar Duisburg werd Wellington Z1244 BH-E aangevallen door een Duitse nachtjager. Hierbij sneuvelde staartschutter Sergeant Stanislaw Janek en raakte het toestel zwaar beschadigd. Ondanks de zware schade wist de piloot het toestel terug te vliegen naar Engeland, en maakte hij een op één wiel een noodlanding op RAF Ingham. Bij de noodlanding raakten de overige vier bemanningsleden gewond. De bemanning bestond onder andere uit Kazimierz Zakrzewski-Ruciński (navigator), Henryk Kazimierz Kowalski (radiotelegrafist) en Wladyslaw Vandalli. (neuskoepelschutter))
-
31 juli op 1 augustus; Düsseldorf, in Wellington Z1490
-
4 op 5 augustus 1942; Gardening missie bij St. Nazaire, in Wellington Z1490 (tijdens een 'Gardening' missie moest de bemanning zeemijnen plaatsten, ditmaal voor de kust van St. Nazaire. Het codewoord van deze mijnen was 'vegetables')
-
6 op 7 augustus 1942; Duisburg, in Wellington Z1389
-
15 op 16 augustus 1942; Düsseldorf, in Wellington Z1495 ("een rustige reis" volgens Izydor)
-
17 op 18 augustus 1942; Osnabrück, in Wellington Z1409 (van deze missie keerde de bemanning niet terug)
Na aangeschoten te zijn hield Izydor het toestel zo lang in de lucht waardoor zijn vier bemanningsleden het toestel met hun parachute konden verlaten. Nadat zijn vier bemanningsleden het neerstortende toestel hebben weten te verlaten, voerder Izydor vervolgens een noodlanding uit. Hierbij, of door de aanval van de nachtjager, raakt Izydor echter zwaargewond. Hij werd krijgsgevangene gemaakt en opgenomen in het ziekenhuis te Lingen. Hier kwam hij op 22 augustus 1942, vier dagen na de fatale dag, alsnog te overlijden aan zijn verwondingen.
Izydor werd onderscheiden met de Medal Lotniczy (Luchtmacht medaille).
Flying Officer Kazimierz 'Kazik' Zakrzewski-Ruciński
Kazimierz 'Kazik' Zakrzewski-Ruciński werd geboren op 3 februari 1909 in Radom, Warschau, Polen. In Warschau volgde hij les aan de Universiteit. Toen de oorlog uitbrak, vluchtte hij door Oost-Europa, via Griekenland en Turkije naar Syrië, door Noord-Afrika en nam vervolgens een boot vanuit Gibraltar om zich bij de Royal Air Force te voegen. Hier werd hij opgeleid tot navigator en kreeg hij het identificatienummer 'P0892'.
Bij de RAF werd Kazik ingedeeld bij RAF 300 Squadron, welke bestond uit Poolse vliegers. Hier vloog hij de volgende missies:
-
14 op 15 juli 1942; Wadden Eilanden (Gardening), in Wellington Z1490 (op een Gardening missie moest de bemanning zeemijnen plaatsten. Het codewoord van deze mijnen was 'vegetables'. De codenaam voor de Wadden Eilanden was 'Nectarenes')
-
21 op 22 juli 1942; Duisburg, in Wellington Z1490
-
25 op 26 juli 1942; Duisburg, in Wellington Z1244 (tijdens een missie naar Duisburg werd Wellington Z1244 BH-E aangevallen door een Duitse nachtjager. Hierbij sneuvelde staartschutter Sergeant Stanislaw Janek en raakte het toestel zwaar beschadigd. Ondanks de zware schade wist de piloot het toestel terug te vliegen naar Engeland, en maakte hij een op één wiel een noodlanding op RAF Ingham. Bij de noodlanding raakten de overige vier bemanningsleden gewond. De bemanning bestond onder andere uit Izydor Jan Konderak (co-piloot), Henryk Kazimierz Kowalski (radiotelegrafist) en Wladyslaw Vandalli. (neuskoepelschutter))
-
31 juli op 1 augustus; Düsseldorf, in Wellington Z1490
-
4 op 5 augustus 1942; Gardening missie bij St. Nazaire, in Wellington Z1490 (tijdens een 'Gardening' missie moest de bemanning zeemijnen plaatsten, ditmaal voor de kust van St. Nazaire. Het codewoord van deze mijnen was 'vegetables')
-
6 op 7 augustus 1942; Duisburg, in Wellington Z1389
-
15 op 16 augustus 1942; Düsseldorf, in Wellington Z1495 ("een rustige reis" volgens piloot Izydor Jan Konderak)
-
17 op 18 augustus 1942; Osnabrück, in Wellington Z1409 (van deze missie keerde de bemanning niet terug)
Tijdens de laatste missie van Kazik wist hij tijdig het toestel te verlaten. Kazik landde net over de grens in Nederland. Hij werd al snel gevangengenomen.
Kazik werd afgevoerd naar Stalag Luft III. Hier maakte hij portretten van zijn medegevangenen en sleepte deze tekeningen mee in een karretje tijdens de lange gedwongen mars door bezet Europa in 1945. Dit bewaard gebleven album traceert zijn reizen aan de hand van de door hem gemaakte tekeningen, kaarten, foto's en identiteitskaarten. Op het tekenblok staan portretten van en door zijn tijdgenoten.
Na de oorlog volgde Kazik een opleiding aan de Architectural School in Liverpool. Hierna werkte hij als architect aan een RAF Memorial Chapel in Biggin Hill, waar hij werkte voor Wylton Todd, die hij in het gevangenkamp had ontmoet. In 1948 trouwde hij met Lesley M. Morris (geb. 1920) in Westminster.
Vanaf de jaren vijftig tot aan zijn dood tekende Kazik perspectieven, waarin hij zeer gespecialiseerd was. Hij werkte vele jaren voor TP Bennett and Son in Holborn en bleef in Engeland wonen, tot hij op 72 jarige leeftijd, in 1982 in Londen overleed.
Het naoorlogs graf van Kazik
Kazik werd onderscheiden met tweemaal de Medal Lotniczy (Luchtmacht medaille) en tweemaal de Krzyż Walecznych (Kruis van Heldhaftigheid).
Warrant Officer Henryk Kazimierz Kowalski
Henryk Kazimierz Kowalski werd geboren op 30 september 1919 in Gumowo, Ciechanów, Polen. Hier rondde hij in 1933 zijn basisschool, waarna hij in 1934 met zijn familie naar Warschau verhuisde. Hier volgde hij een opleiding aan de Konarski Industriële Ambacht School, waarna hij werkzaam was in de Poolse vliegtuigindustrie.
In 1937 besloot hij toe te treden tot de Poolse luchtmacht, waar hij in 1939 een aangepaste en verkorte opleiding tot radiotelegrafist volgde. Hij kreeg als identificatienummer 'P792306'. Voordat hij zijn opleiding kon afronden viel Duitsland Polen binnen en werd de opleiding gestaakt. Samen met het merendeel van zijn medestudenten werden zij geëvacueerd naar Roemenië.
Via Beiroet wist Henryk Frankrijk te bereiken, maar na de capitulatie van Frankrijk werd hij via Noord-Afrika naar het Verenigd Koninkrijk geëvacueerd, waar hij op 17 juli 1940 in Glasgow arriveerde. Hier meldde Henryk zich aan bij de Royal Air Force waarna hij verder kon met zijn opleiding tot radiotelegrafist in Blackpool. Hij voltooide zijn training bij No.18 Operational Training Unit (opleidingssquadron) waarna hij toebedeeld werd aan RAF 304 Squadron, welke vlogen met de Vickers Wellington Mk.I. Echter, na één week, werd Henryk verplaats naar RAF 300 Squadron. Hier vloog Henryk de volgende missies:
-
14 op 15 juli 1942; Wadden Eilanden (Gardening), in Wellington Z1490 (op een Gardening missie moest de bemanning zeemijnen plaatsten. Het codewoord van deze mijnen was 'vegetables'. De codenaam voor de Wadden Eilanden was 'Nectarenes')
-
21 op 22 juli 1942; Duisburg, in Wellington Z1490
-
25 op 26 juli 1942; Duisburg, in Wellington Z1244 (tijdens een missie naar Duisburg werd Wellington Z1244 BH-E aangevallen door een Duitse nachtjager. Hierbij sneuvelde staartschutter Sergeant Stanislaw Janek en raakte het toestel zwaar beschadigd. Ondanks de zware schade wist de piloot het toestel terug te vliegen naar Engeland, en maakte hij een op één wiel een noodlanding op RAF Ingham. Bij de noodlanding raakten de overige vier bemanningsleden gewond. De bemanning bestond onder andere uit Izydor Jan Konderak (co-piloot), Kazimierz Zakrzewski-Ruciński (navigator) en Wladyslaw Vandalli. (neuskoepelschutter))
-
4 op 5 augustus 1942; Gardening missie bij St. Nazaire, in Wellington Z1490 (tijdens een 'Gardening' missie moest de bemanning zeemijnen plaatsten, ditmaal voor de kust van St. Nazaire. Het codewoord van deze mijnen was 'vegetables')
-
6 op 7 augustus 1942; Duisburg, in Wellington Z1389
-
15 op 16 augustus 1942; Düsseldorf, in Wellington Z1495 ("een rustige reis" volgens piloot Izydor Jan Konderak)
-
17 op 18 augustus 1942; Osnabrück, in Wellington Z1409 (van deze missie keerde de bemanning niet terug)
Tijdens de laatste missie van Henryk wist hij tijdig het toestel te verlaten. Henryk landde net over de grens in Nederland. Hij werd al snel gevangengenomen en afgevoerd naar een krijgsgevangenenkamp.
Na de bevrijding van het krijgsgevangenkamp keerde Henryk terug naar het Verenigd Koninkrijk. Hij arriveerde weer in Blackpool op 28 juli 1945, waarna hij besloot zich hier te vestigen. In 1948 trouwde hij hier met Desiree Eileen Morris (1924-2011), met wie hij één dochter en zes zoons kreeg. Hij was zelfstandig ondernemer in de bouw. Op 8 oktober 1968 werd Henryk genaturaliseerd als Britse burger.
Op zijn verjaardag, 30 september 2001, kwam Henryk te overlijden in Blackpool.
Het naoorlogs graf van Henryk
Henryk werd onderscheiden met de Medal Lotniczy (Luchtmacht medaille) en tweemaal de Krzyż Walecznych (Kruis van Heldhaftigheid).
Warrant Officer Wladyslaw Vandalli
Wladyslaw Vandalli werd op 18 december 1910 in Warschau, Polen geboren. Voor de oorlog werkte hij als technicus bij particuliere bedrijven en openbare instellingen.
In 1939 trad Wladyslaw in dienst bij de Poolse '3 Battalion Pancerny' (No 3 Pantser Bataillon) in de rang van 'kapral' (Korporaal). In november 1939 sloot Wladyslaw zich aan bij de Poolse luchtmacht in Frankrijk en werd vervolgens in juli 1940 via Noord-Afrika geëvacueerd naar het Verenigd Koninkrijk.
Hier werd Wladyslaw opgeleid als radiotelegrafist aan de No.2 Signal School te Yatesbury. In december 1941 kwam hij als radiotelegrafist in dienst bij 309 Army Co-operation Squadron, een eenheid van de Poolse luchtmacht in Engeland. In maart 1942 werd hij geplaatst en opgeleid tot bommenwerperbemanning bij No.18 Operational Training Unit (OTU).
Toen Wladyslaw zich bij de Royal Air Force voegde, kreeg hij identificatienummer 'P793209'.
Na zijn opleiding voltooid te hebben werd Wladyslaw in juni 1942 ingedeeld bij RAF 300 Squadron, welke bestond uit Poolse vliegers. Hier vloog hij als boordschutter van een Vickers Wellington de volgende missies:
-
14 op 15 juli 1942; Wadden Eilanden (Gardening), in Wellington Z1490 (op een Gardening missie moest de bemanning zeemijnen plaatsten. Het codewoord van deze mijnen was 'vegetables'. De codenaam voor de Wadden Eilanden was 'Nectarenes')
-
21 op 22 juli 1942; Duisburg, in Wellington Z1490
-
25 op 26 juli 1942; Duisburg, in Wellington Z1244 (tijdens een missie naar Duisburg werd Wellington Z1244 BH-E aangevallen door een Duitse nachtjager. Hierbij sneuvelde staartschutter Sergeant Stanislaw Janek en raakte het toestel zwaar beschadigd. Ondanks de zware schade wist de piloot het toestel terug te vliegen naar Engeland, en maakte hij een op één wiel een noodlanding op RAF Ingham. Bij de noodlanding raakten de overige vier bemanningsleden gewond. De bemanning bestond onder andere uit Izydor Jan Konderak (co-piloot), Kazimierz Zakrzewski-Ruciński (navigator) en Henryk Kazimierz Kowalski (radiotelegrafist))
-
31 juli op 1 augustus; Düsseldorf, in Wellington Z1490
-
4 op 5 augustus 1942; Gardening missie bij St. Nazaire, in Wellington Z1490 (tijdens een 'Gardening' missie moest de bemanning zeemijnen plaatsten, ditmaal voor de kust van St. Nazaire. Het codewoord van deze mijnen was 'vegetables')
-
6 op 7 augustus 1942; Duisburg, in Wellington Z1389
-
15 op 16 augustus 1942; Düsseldorf, in Wellington Z1495 ("een rustige reis" volgens piloot Izydor Jan Konderak)
-
17 op 18 augustus 1942; Osnabrück, in Wellington Z1409 (van deze missie keerde de bemanning niet terug)
Tijdens de laatste missie van Wladyslaw wist hij tijdig het toestel te verlaten. Wladyslaw landde net over de grens in Nederland. Hij werd al snel gevangengenomen en afgevoerd naar een krijgsgevangenenkamp.
Na de bevrijding uit het krijgsgevangenenkamp keerde Wladyslaw terug naar Engeland. Hier kwam hij op 24 mei 1969 te overlijden. Hij werd begraven in Reading Berks.
Wladyslaw werd onderscheiden met de Medal Lotniczy (Luchtmacht medaille) en tweemaal de Krzyż Walecznych (Kruis van Heldhaftigheid).
Sergeant Jan Hmenia
Jan Hmenia werd op 8 maart 1914 geboren in Polen. Voor de oorlog was hij hier boer van beroep. Op een nog onbekende wijze wist hij Argentinië te bereiken. Hier vertrok hij vanuit La Plata op het schip 'SS Highland Princess', om via Montevideo en Port of Spain op 18 augustus 1941 aan te komen in Liverpool.
SS Highland Princess
Na zijn aankomst in Engeland melde Jan zich aan bij de Royal Air Force. Hier werd hij opgeleid tot boordschutter en kreeg hij identificatienummer 'P794584'. Bij de RAF werd Jan ingedeeld bij RAF 300 Squadron, welke bestond uit Poolse vliegers. Hier vloog hij als boordschutter van een Vickers Wellington de volgende missies:
-
2 op 3 juli 1942; Bremen, in Wellington Z1409 (de bemanning keerde vroegtijdig terug door problemen met één van de motoren)
-
5 op 6 juli 1942; St. Nazaire (Gardening), in Wellington Z1409
-
7 op 8 juli 1942; Wadden Eilanden (Gardening), in Wellington Z1409 (op een Gardening missie moest de bemanning zeemijnen plaatsten voor de kust van St. Nazaire. Het codewoord van deze mijnen was 'vegetables'. De codenaam voor de Wadden Eilanden was 'Nectarenes')
-
8 op 9 juli 1942; Wilhelmshaven, in Wellington Z1409 (door een fout in de navigatie en ontwijkende manoeuvres die onderweg genomen moesten worden schatte de bemanning in Bremervörde gebombardeerd te hebben)
-
13 op 14 juli 1942; Duisburg, in Wellington Z1409 (boven het doel werd het toestel beschadigd door Flak)
-
25 op 26 juli 1942; Duisburg, in Wellington Z1409
-
26 op 27 juli 1942; Hamburg, in Wellington Z1409
-
31 juli op 1 augustus; Düsseldorf, in Wellington Z1409
-
6 op 7 augustus 1942; Duisburg, in Wellington Z1409
-
9 op 10 augustus 1942; Osnabruck, in Wellington Z1332
-
11 op 12 augustus 1942; Mainz, in Wellington Z1320
-
15 op 16 augustus 1942; Düsseldorf, in Wellington Z1495 ("een rustige reis" volgens piloot Izydor Jan Konderak)
-
17 op 18 augustus 1942; Osnabrück, in Wellington Z1409 (van deze missie keerde de bemanning niet terug)
Tijdens de laatste missie van Jan wist hij tijdig het toestel te verlaten. Jan landde net over de grens in Nederland. Hij werd al snel gevangengenomen en afgevoerd naar een krijgsgevangenenkamp.
Na de bevrijding van het krijgsgevangenenkamp keerde Jan terug naar Engeland, waar hij zich vestigde. Hier kwam hij in 1982 te overlijden.
Jan werd onderscheiden met de Medal Lotniczy (Luchtmacht medaille) en driemaal de Krzyż Walecznych (Kruis van Heldhaftigheid).
Op 18 augustus 1942 rapporteerde Johannes Kippers, rijksveldwachter te Oud-Schoonebeek: “Lefert Pat, landbouwer, verklaarde: “Heden den 18 augustus 1942, was ik in het veld gelegen in het westen van het dorp Oud Schoonebeek. Ik zag daar in het veld een parachute liggen en ben onverwijld teruggekeerd om van mijn bevindingen aangifte te doen bij de politie.”
Nadat ik bovenstaande verklaring had opgenomen, heb ik mij naar de aangegeven plaats begeven en zag in het veld een witte parachute liggen met verschillende onderdelen. Ik heb verschillende bij het parachute behorende delen met de parachute zelf in beslag genomen en vervoerd naar het gemeentehuis te Oud Schoonebeek, alwaar ik verschillende gegevens die op de parachute en de onderdelen voorkwamen heb genoteerd.” Op de parachute stond onder meer: “A.M. 1941. H. Kowalski. 792306.“, dit was dus de uitrusting van radiotelegrafist Henryk K. Kowalski, die landde aan de Linthorst Homanlaan, het huidige Westersebos.
Ook Reinoud Vriesema, Adjudant Onderofficier Instructeur, Commandant van de Brigade Oud-Schoonebeek maakte op 18 augustus 1942 een proces verbaal op. Hij stelde het volgende: “Den achtienden augustus 1900 twee en veertig verscheen voor mij Johan Sassen, van beroep landbouwer, wonende te Oud-Schoonebeekerveld, onder mededeling dat op een aan hem toebehorend perceel bouwland kleding lag, welke vermoedelijk van een vliegenier afkomstig was. In verband met deze mededeling is door mij ter plaatse een onderzoek ingesteld en bevonden: Dat de navolgende uitrustingstukken van een vliegenier aanwezig waren. 1e. Een parachute met volledig toebehoren; 2e. Een met bont gevoerde lederen broek; 3e. Een met bont gevoerde lederen jas; 4e. Een lederen vliegerskap; 5e. Een zwemvest; 6e. Een paar lederen handschoenen.
Op de binnenzijde der kleding was een merklapje aangebracht voorzien van de naam “VANDALLI”. Een verder onderzoek wees uit dat in den nacht van 17 op 18 augustus 1942 een Engelsch vliegtuig (bommenwerper) was afgeschoten. Dit vliegtuig is op Duitsch grondgebied neergekomen. De bestuurder van dit vliegtuig genaamd VANDALLI was in den vroegen morgen van 18 augustus door de Marechaussee te Coevorden aangehouden. Volgens verklaring van piloot VANDALLI is hij, nadat het door hem bestuurde vliegtuig in brand geschoten was, er uit gesprongen en heeft hij zich doormiddel van zijn parachute in veiligheid gesteld. Hij is daarbij terecht gekomen op bovengenoemd perceel in de gemeente Schoonebeek. Na zich van zijn parachute en meergenoemde uitrustingstukken te hebben ontdaan, is hij in de richting Coevorden gelopen en aldaar tenslotte door de Marechaussee aangehouden.” Dit betrof neuskoepelschutter Wladyslaw Vandalli.
Zes dagen later, op 24 augustus 1942, melde Reinoud Vriesema dat hij rond 12:00 uur langs een stuk bouwland in Schoonebeek liep, toen hij iets wits zag liggen. “Bij nadere beschouwing leek het mij toe, dat het kledingstukken waren, vermoedelijk afkomstig van een vliegenier. 1e. Een parachute met volledige toebehoren; 2e. Een lange vliegeniersjas van gekeperd linnen; 3. Een met watten gevoerde vliegeniers-overall. Op deze uitrustingstukken waren geen kentekenen omtrent de voormalige gebruiker of eigenaar aanwezig. Zonder twijfel zijn de goederen afkomstig van een lid van de bemanning van het Engelsche vliegtuig (bommenwerper), dat in de nacht van 17 op 18 augustus 1942 in de nabijheid van de gemeente Schoonebeek op Duitsch gebeid is afgeschoten. De bemanning van dit vliegtuig die zich doormiddel van parachutes in veiligheid heeft gesteld is inmiddels aangehouden.” Welk bemanningslid landde in Schoonebeek en zich ontdaan heeft van zijn herkenbare vliegeniersuitrusting is niet bekend.
Nadat zijn vier bemanningsleden het neerstortende toestel hebben weten te verlaten, voerder Izydor J. Konderak vervolgens een noodlanding uit. Hij kwam met het toestel een kilometer van de Nederlandse grens vandaan aan de grond. Hierbij, of door de aanval van de nachtjager, raakt Izydor J. Konderak echter zwaargewond. Hij werd krijgsgevangene gemaakt en opgenomen in het ziekenhuis te Lingen. Hier kwam hij op 22 augustus 1942, vier dagen na de fatale dag, alsnog te overlijden aan zijn verwondingen.
De overige vier bemanningsleden werden ook krijgsgevangene gemaakt en uiteindelijk afgevoerd naar Stalag 357 en Stalag Luft III. Hier zaten zij de oorlog uit, tot ze in 1945 bevrijdt werden.
Laten we de herinnering levendig houden aan wat Sergeant Izydor Jan Konderak, Flying Officer Kazimierz ‘Kazik’ Zakrzewski-Ruciński, Warrant Officer Henryk Kazimierz Kowalski, Warrant Officer Wladyslaw Vandalli en Sergeant Jan Hmenia voor onze vrijheid deden.
Izydor J. Konderak
Piloot
DOW
Kazimierz Zakrzewski-Ruciński
Navigator
POW
Henryk K. Kowalski
Radiotelegrafist
POW
Wladyslaw Vandalli
Neuskoepelschutter
POW
Jan Hmenia
Staartschutter
POW
Piloot Sergeant Izydor J. Konderak, het enige bemanningslid van Wellington Z1409 BH-A dat sneuvelde, werd tijdelijk begraven op de begraafplaats te Lingen. Hij werd na de oorlog gerepatrieerd naar Reichswald Forest War Cemetery.
Rust in vrede.
Het graf van Izydor J. Konderak
Heeft u meer informatie over deze crash? Lever het aan!
Dit Lost Wings informatiepaneel is mogelijk gemaakt door de Eems Dollard Regio (EDR).
Andere partners in dit project waren: Erdöl-Erdgas-Museum Twist, Gemeinde Twist, Heimatverein Twist e.V., Heimatfreunde Emlichheim und Umgebung e.V., Historische Vereniging Nei-Schoonebeek, Interessen-Kameradschaft zur Aufklärung, Regelung und Untersuchung von Suchfällen (IKARUS), Samtgemeinde Emlichheim en Stichting Jonkgoód.